„Żółte niebezpieczeństwo” na ulicach Warszawy
Samochód z pierwszych lat XX wieku
07.01.2021

„Żółte niebezpieczeństwo” na ulicach Warszawy

Pierwsza flota samochodowa, zbliżona do dzisiejszego znaczenia tego pojęcia, pojawiła się w Warszawie w 1911 roku. Wówczas to poczta carska zakupiła 28 samochodów Benz, pomalowanych na kolor żółty. Niecodzienna barwa wzbudziła sensację i stała się przyczyną żartów.

Początkowo warszawiacy nazywali je „kanarkami” lecz szybko bardziej popularna stała się nazwa „żółte niebezpieczeństwo” – będąca wynikiem sposobu jazdy niektórych kierowców, podobno byłych listonoszy.
Złych kierowców szybko zmieniono, nazwa jednak pozostała, przewrotnie podtrzymywana przez warszawiaków, świadomych obaw Rosji przed jej „żółtymi” sąsiadami.

Co ciekawe warszawska poczta planowała wykorzystanie samochodów już 8 lat wcześniej.
W 1903 roku rozpoczęto budowę nowego gmachu na placu Napoleona (obecnie Plac Powstańców Warszawy). W projekcie budowy uwzględniano już pełną likwidację trakcji konnej i całkowite zmotoryzowanie pocztowego transportu. Z różnych względów realizacja wspomnianych założeń była odwlekana aż do roku 1911.

Niektóre instytucje rządowe i miejskie oraz przedsiębiorstwa handlowe zaczęły używać samochodów osobowych, lecz w pierwszych latach XX wieku były to póki co pojedyncze auta lub góra 2 – 3 pojazdy w jednej firmie. Należy pamiętać, że był to ciągle jeszcze pionierski czas samego samochodu, jak również jego gospodarczego wykorzystania. Nieco lepiej wyglądała sprawa z samochodami ciężarowymi, które licznej trafiały do firm.

Jest kilka instytucji, które nierozerwalnie kojarzą się z dużymi flotami samochodowymi

Jedną z nich jest pogotowie ratunkowe. Tu samochód i jego załoga są podstawą działania. Warszawskie pogotowie ratunkowe, wówczas zwane Towarzystwem Doraźnej Pomocy Lekarskiej, powstało na przełomie 1896 – 1897 roku.

W pierwszych latach funkcjonowania tej zacnej instytucji do wyjazdów używano karetek konnych. Pierwszy samochód pojawił się tam w roku 1909. Szybko doceniono jego zalety i trzy lata później warszawskie pogotowie posiadało już 6 samochodów.

W 1911 roku podjęto tam decyzję o używaniu tylko i wyłącznie samochodów do wszystkich wyjazdów interwencyjnych. Planowy transport chorych realizowano nadal w oparciu o karetki konne.

Wybuch I wojny światowej, latem 1914 roku, był ogromną tragedią społeczną i gospodarczą. Wycofujące się wojska rosyjskie zarekwirowały wszystkie, nie ukryte przez właścicieli, samochody osobowe i ciężarowe. Resztę grabieży dokonali Niemcy, po rozpoczęciu w 1915 roku okupacji ziem polskich byłego zaboru rosyjskiego.

Przez ponad 4 lata nasze ziemie stały się teatrem działań wojennych zwaśnionych zaborców. Mimo tragicznych zniszczeń, spowodowanych działaniami wojennymi i grabieżczą polityką kolejnych okupantów, koniec wojny był dla nas radosną chwilą odzyskania niepodległości po 123 latach zaborów.
Cdn…